Wat is decubitus (doorliggen) en hoe ontstaat dit ?
Decubitus kan ontstaan ten gevolge van langdurige druk en/of wrijving op één en dezelfde plaats, maar ook door een reliëf of plooi in pantalon bij een zithouding of plooi in nachtkleding bij langdurige lighouding, waardoor de huid beschadigd en de doorbloeding van de huid verstoord wordt. Het gevolg hiervan kan zijn dat de huid niet voldoende van zuurstof en voedingsstoffen kan worden voorzien. In het begin stadium kan deze herkend worden door rode vlekken en irritatie die vaak ontstaan bij de plaatsen waar de huid dicht op het bot bevindt, zoals bij het stuitje, hielen en bijvoorbeeld achterhoofd.
Het is belangrijk bij langdurige revalidatie of permanent rolstoel of bed verblijf met een langdurige zit – of lighouding, om preventief voor een optimale bescherming van de kritische plaatsen om de kans op een doorlig plek bij voorkeur te voorkomen.
Er zijn eigenlijk twee soorten antidecubitus kussens, namelijk preventieve en cumulatieve doorlig kussens. Het preventieve kussen probeert doorligplekken te voorkomen door de druk goed te verdelen over het hele zitvlak. Bij de cumulatieve kussens wordt juist een deel van het zitvlak ontzien om een doorligplek te ontlasten. Deze werken vaak op basis van lucht. Heeft u decubitus fase I en II dan is een preventief kussen voor u geschikt. Voor fase III en IV is er een cumulatief kussen.
Neem bij een beginnende plek ook altijd contact op met de huisarts.
Hoe kan ik decubitus herkennen?
Een doorligplek begint vaak als een lichtrode, warme plek. Het kan zorgen voor pijnklachten en ongemak. In een verder stadium van decubitus kunnen er tevens blaren, ernstige infecties aan de huid en zelfs bij zeer extreme gevallen, openwonden, waarbij zelfs het bot zichtbaar is. Neem bij een beginnende plek ook altijd contact op met de huisarts.
Hoe kun je decubitus voorkomen?
Er kunnen genoeg preventieve maatregelen genomen worden om decubitus te voorkomen. Voorbeelden hiervan zijn:
- Probeer regelmatig een lighouding te veranderen van rug naar zij rechts en zij links (bij voorkeur in een 30 graden-zijligging) en voorkom oneffenheden in pyjama, nachthemd en bedlinnen.
- Probeer maximaal 2 uur in dezelfde zithouding te blijven, voorkom oneffenheden in pantalon en zorg voor preventieve aanpak zoals onze EHOB waffle luchtkussen die ook eenvoudig mee te nemen is.
- Voorkom onderuit zitten en probeer bij de zithouding uw bovenbenen de druk op te vangen. Tevens kan een asymmetrische zit vorm aangepast worden, of de stabiliteit en/of verbetering van de positionering (optimale zithouding).
- In geval van incontinentie, verschoon regelmatig het incontinentie materiaal en behandel een droge huid met vette crème of –zalf, om een geïrriteerde huid te voorkomen.
- Voorkom oneffenheden zoals plooien in het bedlinnengoed, pyjama en pantalon zonder achterzakken! Wij bieden u hiervoor een ruim assortiment speciale rolstoelbroeken.
- Gebruik preventief een anti decubituszitkussen en een anti decubitusmatras en of een anti decubitus hielprotector zodat ook uw hielen vrijkomen te liggen.
- Ademend vermogen en opname van vocht.
- Er zijn in principe twee verschillende soorten antidecubituskussens: kussens om doorligwonden (decubitus) te voorkomen en kussens die worden gebruikt als er al sprake is van een doorlig wond.
Doorligplekken hebben veel verzorging nodig en het herstel duurt in de meeste gevallen erg lang. Probeer daarom zoveel mogelijk eraan te doen om decubitus te voorkomen, want voorkomen is beter dan genezen!
